LUẬN BÀN VỀ ĐẠO VÀ ĐỜI - MÊ VÀ TỈNH
Xin chào các huynh, tỉ,muội
Tôi nghĩ mình thật may mắn, khi biết đến diễn đàn này, để học hỏi trao đổi, để được giúp đỡ. Trên diến đàn nhà mình đa phần là người tốt, và nhiều người học rộng hiểu sâu. Tôi có cơ duyên được bác Trần Tình nhiệt tình mà giúp đỡ, trên con đường đạo này. Bác đã cho tôi những lời khuyên chân thành, giúp tôi hiểu nhiều hơn về con đường mình đang đi và sẽ đến. Hôm nay tôi mạn phép xin post một mail riêng mà bác gửi cho tôi, chỉ mong bác lượng thứ vì hậu bối cứ nhắm mắt mà " Tiền trảm, hậu tấu". nhưng vì tôi nghĩ lá thư này có thể giúp không chỉ riêng tôi mà còn cho cả mọi người. Tôi nghĩ nếu chúng ta có 10 câu hỏi thắc mắc về đạo, về con đường tu. Thì lá thư này của bác, chắc cũng đã trả lời được ít nhất 5 phần. Đọc những lời tâm huyết của bác xong, tôi thấy mình thực sự đã lỗi đạo rất nhiều, thực sự còn phải tu sửa bản thân rất nhiều. Còn các bạn không biết có như tôi không?
Một lần nữa, vô cùng xin lỗi bác vì sự chia sẻ này. Nhưng quả thực, trong cái riêng có rất nhiều cái chung.
Mail sent by Tran Tình
Hôm qua tôi cũng suy nghĩ nhiều về tâm sự của bạn về Đạo về Đời.
Nay tôi xin một chút thời gian để nói về cái lý sự này nhé.
Bạn thân mến,
Sống ở trên cõi Ta Bà này đường đời đường đạo, sự tu sự học phải viên dung điều hòa.
Không thể quá coi trọng việc tu mà bỏ qua việc đời cũng như không nên vì đời vô thường mà không tu không học, than trời trách đất để cho đường tu đứt đoạn.
Nói như việc của bạn, tôi thấy có điều cần góp ý, mong bạn hoan hỉ cho.
1. Đạo Đời- Mê Tỉnh:
Người đời ta chỉ vì u mê tăm tối mà chẳng nhận ra lý đạo phép trời, nên vì đời mà quên đạo hoặc ngược lại thì đều là mê.
Các Thầy có dạy tôi rằng, nếu con có 10 đồng, mà con để 7 đồng phụng dưỡng cha mẹ- nuôi con con khôn lớn..., 2 đồng chăm lo việc đời và một đồng mua hương lễ Phật lễ Trời thì là đạo chính.
Nếu bạn giành hết cả tâm sức của mình, có nghĩa là thời gian, tiền của, sức lực, tâm tâm nguyện nguyện phụng sự Phật Thánh mà quên mất trách nhiệm với nhân gian xã hội như cha mẹ, đạo hữu, con cái, chồng vợ, công việc... thì cái sự tu ấy mới được một phần. Sự tu viên dung phải gồm có 2 mặt đủ đầy là đời và đạo.
Tu Đạo để lấy tâm lấy tuệ, là tu để hiểu nghĩa thánh hiền, hiểu ý trời xa. Tu là để xả bỏ oán thù, gieo nhân trồng nghĩa, đắp gốc trồng cây, trả nợ đất trời, trả nghiệp tiền kiếp và hiện kiếp... để trở thành người có nhân có nghĩa, có trí có dũng, có tâm từ của cửa Phật Trời cao xa.
Nhưng tu đạo mà quên mất tu đời thì cái đó nó như người đi một chân, người nhìn một mắt. Tu đời là thực hành những đạo lý trong đạo mà phổ độ chúng sinh, mà giúp người giúp mình, giúp cho thân nhân, cho gia đình, cho bạn hữu, rộng ra cho đến những người không thân không thích, không phải anh em, chẳng phải họ hàng, gần xa hết thảy chúng sinh đang nổi chìm lặn lội trong sáu ngả luân hồi trong ba cõi pháp giới.
Vậy có thể hiểu nôm na, tu trong cõi này là trải nghiệm, là trả nghiệp cũ, là gieo nhân lành mới. “Tu Đạo” là sự “Học” và “Tu Đời” là sự “Hành”.
Học hành phải song song, có học mà không có hành thì cuồng loạn, có hành mà chẳng chịu học thì sớm muộn cũng lầm lạc vào đường mê.
Tu đến khi nào Đạo Đời Viên Dung, không còn giới hạn, không còn ngăn cách, để nhị nguyên quy nhất diện mới tròn công đạt quả.
Đời ta sống trong cõi Ta-Bà vô thường này thì chỉ mong trả một góc nợ đời là đã mãn nguyện rồi chứ chẳng mong ngôi cao lộc cả làm vương làm tướng gì.
Bởi thế tôi rất tâm đắc câu thơ của Đức Vua Thiền Sư Trần Nhân Tông:
“Cư trần lạc đạo thả tuỳ duyên
Cơ tắc xan hề khốn tắc miên
Gia trung hữu bảo hưu tầm mịch
Đối cảnh vô tâm mạc vấn thiền”.
Bản dịch:
Ở đời vui đạo hãy tuỳ duyên
Đói đến thì ăn mệt ngủ liền
Trong nhà có báu thôi tìm kiếm
Đối cảnh không tâm chớ hỏi thiền.
Vậy nên, tôi khuyên bạn hãy thong dong nhẹ bước hồng trần, thõng tay vào chợ xuôi dòng nhân gian.
2. Đạo Đời Viên Dung:
Trừ các bậc Sa-di xuất gia cứu đời, còn như chúng ta ai chẳng có thân nhân gia đình.
Gia đình ấy phải hiểu là mối quan hệ qua lại tương hỗ giữa người với người, là quan hệ cha mẹ với mình. mình với con cái, mình với chồng/ vợ, mình với đạo hữu (trong gia đình nhà đạo), mình với chúng sinh vạn vật hữu tình.
Chính những người xung quanh ta là các vị hành giả, là các vị chủ nợ, là ân tình là thù oán, là nhân là nghĩa...
Vậy thì khi bạn hiểu rằng những người xung quanh ta đến với ta để thực hiện nhân quả, trả ân báo oán thì ta nên vui vui vẻ vẻ để mà càm hóa, để mà thương yêu.
Mình mình tu được đã là điều tốt, nhưng nếu mình tu mà lại bỏ chức phận của mình, thì lậy Phật đãi xá, tu thế là mang thêm tội đấy.
Tôi nói ví dụ thế này hôm nay là ngày trọng đại, kỉ niệm ngày cưới của 2 vợ chồng, bạn vì mải khóa lễ mà muộn giờ ăn tối.
Hôm nay là đêm giao thừa, mọi người hồ hởi chúc mừng nhau, bạn lại mải mê niệm Phật cầu an.
Hôm nay là ngày con bạn tới trường buổi đầu tiên, bạn lại mải đi cứu tế giúp cho trẻ em nghèo cơ nhỡ....
Hôm nay bạn phải giao lô hàng này đúng giờ mà mải vì đi công quả quét chùa, bạn làm việc chậm trễ...
Có thể nói hàng ngàn hàng vạn ví dụ, nhưng trong tất cả các ví dụ ấy, chúng ta cần rút ra một kinh nghiệm rằng một mình ta gánh vác không hay bằng cả nhà gánh vác để cùng chia cùng xẻ. Thực hành hoặc học đạo phải đúng lúc đúng nơi, tùy duyên mà phương tiện, phải biết sắp xếp cho chu viên hoàn hảo, không nên khiên cưỡng để cho 2 việc phải hợp hòa mới là lẽ đúng.
Bạn đi lễ Phật mà mọi người trong nhà bạn âu lo, bạn đi hầu Thánh mà chồng, con, vợ, bạn sợ hãi lánh xa là lỗi đời lỗi đạo.
Tất nhiên, tôi không nói là việc lấy được sự cảm thông của mọi người là dễ dàng gì.
Người ta trên đời, người thượng căn, người trung căn, kẻ hạ căn, duyên nghiệp mỗi người một khác, không thể một sớm một chiều mọi người hiểu và thông cảm được.
Trên hết, ta cần phải tôn trọng mọi người, yêu thương trân trọng cuộc sống hiện tại, sống có nhân có nghĩa, thực hành hạnh nhẫn nhục & hạnh bố thí, phát tâm từ bi phát hạnh nguyện Bồ-tát thì mới mong dần cảm hóa được mọi người.
Bạn nên dũng cảm nói ra sự thật lòng mình và tùy cơ khuyến khích mọi người hành thiện tích đức.
Với tùy từng trường hợp mà có biện pháp và ngôn ngữ sử dụng cho thích hợp để sao cho lí trời pháp đạo thâm nhập được vào mọi người bằng con đường ngắn nhất.
Đấy mới là đúng chứ nếu cứ phải nói dối mãi thì e rằng là không được.
Đôi lời tâm sự cùng bạn, mong bạn hoan hỉ nhé.
Trân trọng,
Trần Tình.
Học Đạo là để giải thoát và học làm tốt cho Đời
Tôi có nghe Thầy tôi thuyết giảng như sau:
"Khi Đức Bổn sư của chúng ta chưa giáng thế, Ngài đã cùng NGài Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát du hành trên bầu trời Trung Hoa, thì thấy dân ở đó đông đúc mà đối xư với nhau rất là Man rợ.
Ngài bàn với Ngài Văn Thù sư Lợi rằng cần phải có người mang ánh sáng văn minh tới cho con người ở đó.
Và đó chính là Đức Khổng Tử, hóa thân của NGài Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát đã giáng Trần, mang tới cho con người Phương Đông "Ngũ Luân là Đạo Thông trong thiên hạ"
Đó là có năm mối quan hệ con người cần chú trọng là: Vua- Tôi, Cha- Con, Chồng -Vợ, Anh-Em và Bạn- Bè
Có nghĩa là Vua phải ra vua, tôi phải ra tôi,....v.v.
Thế mà sau này Vua chúa phong kiến đã xuyên tạc thành Đạo Nho Phản động chống lại quyền sống và quyền mưu cầu hạnh phúc của con người:
Đó chính là Tam Cang- Ngũ Thường (Quân xử thần tử thần bất tử bất trung, Phụ xử tử vong tử bất vong bất hiếu....).
Sau này khi Đức Phật giáng thế, Ngài đã nói lại tất cả các chuẩn mực văn hóa Đạo Đức nằm trong các giới luật:
-Ngũ giới, Thất giới, Thập giới, và 250 giới Tăng, 450 giới ni ( cái này phải kính hỏi các Thầy mới biết rõ hơn được)
Thế mới hay các vị Phật và Bồ Tát cũng tùy thời tùy thế mà chế ra các điều răn dạy cho hợp thời, hợp với nhận thức của chúng sịnh.
Cho nên chuyện văn hóa cũ. văn hóa mới có gây ra tranh luận thì cũng là tất yếu.
Vì vậy học Phật là học làm người tốt. Nếu có băn khoăn hãy lấy lời dạy gốc của Đức Phật là kim chỉ Nam: Không hại mình hại người là được
Đã có người hỏi Thầy: "Thưa Thầy việc nhà con quét nhà so với việc tu của con thì việc nào lơi lạc hơn? Thầy bảo: Công đức như nhau vì nếu nhà con không quét nhà thì con không có thời gian tu được".
Ấy vậy nhưng đừng hiểu lầm là không cần tu cứ lau chùi dọn dẹp nhà cửa thật sạch là được!
Namo Bổn sư Thích Ca Mâu Ni Phật
Các Pháp đều Vô Ngã- Không có tự tính.
Vô ngã vốn là bản chất của các Pháp- Không có tự tính, cũng không thường hằng (vĩnh cửu) mà đều do nhân duyên giả hợp theo quy luật Nhân- Quả và đều vận hành theo chu kỳ: Thành- Trụ- Hoại- Không.
Vô ngã cũng chính là cái Đích của người tu - Thành Phật!
Lý Đạo của người hành pháp.
2. Lý Đạo của người hành pháp:
Tôi được các Thầy dạy rằng, việc hành đạo là một đường tròn gồm ba phần.
Ba phần thực hành tâm linh của các vị có chức năng vận hành việc đạo đó là Thức Đạo, Dẫn Đạo và Dạy Đạo.
Người làm Thầy phải thực hành đủ cả ba mới là đầy đủ.
Tuy nhiên, tùy mỗi duyên nghiệp, tùy theo căn cơ mỗi người mà người Mẹ thiên nhiên sẽ giao một trong ba việc ấy là chính, các phần khác là phụ trợ. Ấy gọi là thiên chức.
Đạo Trời cao thâm vô cùng vô tận, mỗi người được giao một việc chính nhưng vẫn cần phải biết việc còn lại, để cho chữ đạo được vuông tròn.
Với người thực hành tâm linh hay các vị có duyên làm Thầy, phải cố gắng tu luyện, thực hành sao cho vòng tròn đạo lý này được đủ đầy.
Một người hành pháp phải cho bách gia trăm họ thấy rõ nghiệp quả hôm nay của họ là do đâu mà có.
Đó là cho họ biết công tội của họ trong tiền kiếp để mà soi rọi cho cái vận hạn họ phải chịu hôm nay.
Từ đó mới sử dụng các thủ pháp để làm phương tiện bắc cầu để mà hóa giải, nhưng giác ngộ mới là cái đích nhắm đến, tai ương kiếp này chỉ là cái cớ mà thôi.
Vậy nên các thầy mới dạy rằng, thuốc hay phải có thang tốt, thuốc hay mà thang không tốt thì là độc dược, chỉ hại người mà thôi.
Thuốc đây là thủ pháp, thang đây là công đức tổ gia, cây phúc trong nhà, là sự giác ngộ tu sửa của bách gia.
Thủ pháp có hay mấy nhưng đương sự thất đức thiểu hồng phúc thì sao cứu được.
Bài văn tờ sớ có đẹp có hay bao nhiêu nhưng mà đương sự không giác ngộ chữ đạo, không quyết tâm sám hối để hoàn duyên trả nghiệp thì có khác chi mua vé qua sông, làm sao hóa giải được nhân duyên, nghiệp lực, làm soa có thể an ủi các vị chủ nợ hoan hỉ buông cho được.
Các Thầy có dạy “Phúc chủ lộc thầy”. Thầy có đức độ cao siêu thế nào nhưng chủ gia vô phúc, bất hiếu, bất trung, bất nghĩa, thì làm sao thầy cứu.
Thầy có giỏi mà sẻ san san sẻ hồng phúc (làm thầy ít phúc lắm) nhỏ nhoi của mình cho chủ gia thì thử hỏi được bao nhiêu.
Bởi vậy nên nhờ ơn Phật Tổ chỉ đường, chư Thiên hộ trợ cho chúng ta để tu để học, sao cho người người đều được học đạo, hiểu được đạo và ngộ được đạo.
Vun trồng cây phúc lộc nhưng phải lấy nhân lấy nghĩa làm gốc mà vun trồng.
Cửa Trời rộng mở đón nhận mọi chúng sinh, nhưng vấn đề là mọi người phải tự nhận thức, tự thực hành, tự rút kinh nghiệm cho đường tu tinh tấn mà chẳng ai có thể làm hộ bạn được.
Bởi vậy nên nhà Phật mới dạy Tự Giác- Giác Tha là nghĩa này.
Vậy có thể tạm coi, các vị làm Thầy cần phải dùng nghiệp quả thị hiện hôm nay là phương tiện giác ngộ cho các chủ gia, đánh thức tính thiện trong lòng bách gia trăm họ, đó là nhiệm vụ Thức Đạo.
Dùng thủ pháp tâm linh để hóa giải chướng nghiệp, có thể coi là Dẫn Đạo.
Dùng kinh điển, dùng sự ngộ đạo của bản thân để dạy người đời tu, có thể coi là Dạy Đạo.
Cả ba nhóm thực hành trên đều nằm trong chữ Nghiệp mà chẳng phải Nghề.
Mà đã là nghiệp thì phải lấy lòng từ bi làm phương tiện, đặt chữ trả nghiệp làm đầu, đưa việc cứu giúp chúng sinh lên làm mục tiêu chính, chứ đừng cậy công ham của, nhiễu loạn chúng sinh mà mang tội nhiều đời.
Ngày nay thời buổi âm dương xoay vần, thế thời thời thế, người làm pháp chỉ biết pháp mà không biết dạy đạo hoặc soi nhân rọi quả, khuyến thiện trừ gian.
Một số trong các thầy chỉ biết xem rồi cúng thì chúng sinh nhầm đường lạc lối vào mê tín cũng là dễ hiểu.
Các vị xuất gia phải tu thân cho tròn đầy công quả để giáo hóa chúng sinh, độ cho bách gia trăm họ hiểu được Đạo thì đây đó nhiều nơi còn đi làm việc của Thầy cúng, thậm chí còn làm cả việc bói toán.
Lí do thì nhiều nhưng chủ yếu vin vào câu tùy duy phương tiện để độ chúng mà thôi. Thật là đáng tiếc cho các thầy ấy.
Hay như việc quản lí hoạt động tín ngưỡng, bây giờ một số người cho đó là nghề, họ đấu thầu, họ làm theo cảm tính với cái tôi to lớn mà chẳng ý thức được rằng ngày ngày họ đang phá hủy nhân lành tổ tiên đã góp nhặt từ nhiều đời kiếp trước.
Liên quan đến đề tài này ta còn phải bàn rất nhiều cho chữ và nghĩa được tròn chĩnh, vậy kính mong các huynh, đệ tỷ, muội, mong bác Nhanduyensinh, bác Tuduong, bác Tamminh_2003 bớt chút thời gian nhé.
Nam-mô A-Di-Đà Phật.