Tấp nập lao động phổ thông Trung Quốc!
Luật không cho phép các doanh nghiệp, đơn vị, tổ chức sử dụng lao động (LĐ) phổ thông là người nước ngoài. Thế nhưng, tại nhiều địa phương hiện vẫn tồn tại hàng ngàn LĐ phổ thông nước ngoài, dù từ năm 2009 Thủ tướng đã yêu cầu các cơ quan chức năng rà soát xử lý số LĐ này...
Phố Trung Quốc bên hông công trường
Tại Hải Phòng, Quảng Ninh, đi kèm một nhà máy nhiệt điện (NMNĐ) do nhà thầu Trung Quốc (TQ) đảm nhận là hàng trăm công nhân (CN) TQ đổ về. Cứ thế, xung quanh NM những "phố Tàu" cũng xuất hiện, làm đảo lộn cuộc sống của người dân địa phương.
Chạy dọc con đường nối từ TP Hải Phòng ra bến phà Rừng, qua xã Ngũ Lão, H.Thủy Nguyên, khách sẽ thấy bất ngờ bởi nơi đây mọc lên hàng loạt hàng quán với biển hiệu chữ Tàu, đèn lồng treo đỏ rực. Một bà hàng nước chỉ vào khu nhà dành cho CN TQ: “Hàng trăm CN người Hoa họ ở trong kia nên ngoài này mới biến thành một góc phố Tàu thế chú ạ”.
Theo số liệu từ Công an xã Ngũ Lão, hiện trên địa bàn xã có khoảng 300 người TQ đang tạm trú, đại đa số là CN làm việc tại công trường NMNĐ Hải Phòng II.
Đi dọc con đường nhỏ từ Ngũ Lão hướng về xã Tam Hưng, những biển hiệu chữ TQ màu đỏ vẫn liên tục mọc lên, từ hàng ăn, quán massage chân cho đến dịch vụ cà phê, cắt tóc...
Nằm ngay bên công trường NMNĐ Hải Phòng II cũng là một khu tập trung khá đông CN người TQ. Chúng tôi bước vào một căn nhà khoảng 40m2 ở xóm 5, Tam Hưng, nơi có 4 người TQ đang thuê trọ. Dưới bếp, một phụ nữ đang nấu cơm. Chị tên Đỗ Thị Hương, 35 tuổi, từng đi Đài Loan vài năm nên có vốn tiếng Trung kha khá, giờ làm nghề nấu cơm thuê cho mấy người TQ.
Qua phiên dịch của chị Hương, chúng tôi trò chuyện với ông Vương Bân, 52 tuổi. Ông Vương nói đã bỏ vợ ở TQ và giờ sống với một người phụ nữ Việt. “Chúng tôi làm việc lắp máy tại công trường, một ngày được 120 tệ (khoảng gần 400.000 đồng). Nhưng phần lớn tiền chuyển về tài khoản ở TQ, ở đây chỉ nhận được một phần nhỏ để chi tiêu hằng ngày”, ông Vương nói.
Ngồi bên cạnh ông Vương Bân là Trần Thông, 24 tuổi. Thông đang xem tivi với toàn kênh tiếng Trung. Thông bảo, cậu ta muốn cưới một cô gái Việt làm vợ, nhưng không biết tiếng nên rất khó làm quen.
Cả xã Tam Hưng cũng có khoảng 300 người TQ tạm trú. Theo ông Lại Thế Minh, Trưởng công an xã, so với năm trước thì lượng người TQ giảm đi khá nhiều bởi NMNĐ Hải Phòng I đã cơ bản hoàn thành, NMNĐ Hải Phòng II chưa vào giai đoạn cao điểm.
“Hiện nay, đại đa số CN nước ngoài đã có khai báo tạm trú tạm vắng, có vài trường hợp nam CN lấy phụ nữ ở địa phương, nhưng khi hết nhiệm vụ tại VN, họ cũng đã đưa vợ về TQ. Còn một vài trường hợp hiện đang sống với phụ nữ người Việt tại xã nhưng không đăng ký kết hôn”, ông Minh nói.
Cũng ghép cốt pha, buộc sắt...
Cách những con "phố Tàu" ở Hải Phòng vài chục cây số, tại Đông Triều, Quảng Ninh, hơn 700 CN nước ngoài đang làm xáo trộn cuộc sống của người dân bản địa.
Chúng tôi đến cổng NMNĐ Mạo Khê - Vinacomin (440 MW) tại xã Bình Khê, H.Đông Triều khi trời đã chập choạng tối. Trên con đường nhỏ trước cổng NM, vài tốp CN TQ cởi trần đi dàn hàng ngang chiếm nửa lề đường. Trong quán bia, một nhóm khác oang oang tiếng xì xồ, vài người khạc nhổ bừa bãi.
Từ đầu năm nay, khi công trường NM sôi động với lượng CN TQ về nhiều, cuộc sống của dân cư quanh NM đã thay đổi đột biến. Khi trời tối, ánh đèn điện của biển hiệu chữ Trung lập lòe chi chít, có những tấm biển đề song ngữ như vịt quay, nhà hàng, có cả biển hiệu toàn chữ Trung khiến người Việt nhìn vào đành... chào thua.
Hàng trăm CN nước ngoài cũng tạo ra một số việc làm và thu nhập cho vài hộ gia đình quanh NM qua việc cho thuê chỗ ở, bán quán..., nhưng họ lại khiến nhiều người dân bản địa mất đi cơ hội có việc làm và nếu có việc cũng phải chịu thiệt thòi vì không biết ngoại ngữ.
Anh Lê Văn Hưng, nhà ở Bình Khê, người làm tại công trường đã nửa năm, chỉ sang một người TQ bên cạnh: “Cậu này cũng làm ghép cốt-pha, buộc sắt như chúng tôi, nhưng lương họ được gấp 3 lần, khoảng 500.000-600.000 đồng/ngày. Anh ta hưởng lương cao vì anh ta là người TQ, chủ nói gì là hiểu. Chúng tôi không có phiên dịch nên chỉ làm việc theo bằng các động tác tay, chân ra hiệu”.
Lượng CN TQ quá đông ở vài nơi đôi khi còn lấn át cả dân bản địa. Một chị bán hàng nước ngay cổng NM ta thán: “Đội CN này bạo lắm, họ mua túi bánh mình đòi 17.000 đồng nhưng họ chỉ trả 15.000 đồng rồi cầm bánh bỏ đi. Ngôn ngữ bất đồng, họ không mặc cả mà toàn bớt tiền kiểu đó, chúng tôi cũng không biết làm sao...”.
Ông Lê Văn H., một người dân gần đó lắc đầu: “Tôi thấy bảo một số CN làm ở đây là những người dân tộc miền núi sống ngay gần khu vực Móng Cái của mình. Họ thường cởi trần trùng trục đi trên đường, khuya về cũng nói oang oang, có khi say rượu còn đi tiểu ngay lề đường”.
Điều đáng nói là công trường NMNĐ Mạo Khê đang có tới 760 CN người TQ, trong khi đó chỉ có hơn 100 CN VN. Anh Phạm Văn Hảo, Phó phòng Hành chính Ban quản lý dự án NMNĐ Mạo Khê, cho biết có khoảng 80% LĐ TQ trên công trường là LĐ phổ thông, còn lại 20% là kỹ sư, công nhân kỹ thuật... “Chúng tôi cũng muốn nhà thầu lấy nhiều CN VN, nhưng CN của mình không biết tiếng nên rất khó giao tiếp, phía nhà thầu họ cần đảm bảo tiến độ nên họ đã lấy LĐ từ TQ sang để dễ điều hành. Đây là hợp đồng EPC nên chủ đầu tư cũng không thể can thiệp sâu vào chuyện nhà thầu tuyển người”, anh Hảo phân trần.
Theo ông Nguyễn Văn Hát, Trưởng công an xã Bình Khê, từ ngày có NM, khối lượng công việc của anh em công an đã phải tăng lên rất nhiều. Thời gian gần đây, khi huyện tổ chức một đội công tác đặt trụ sở ngay tại NM, tình hình mới tạm yên ổn.
“Qua hoạt động quản lý trật tự địa bàn, chúng tôi nhận thấy phần lớn những người có hành động thô lỗ, hay uống rượu, hò hét là những người LĐ giản đơn. Chính vì vậy, nếu ngay từ việc cấp phép, cho vào VN đã được sàng lọc, chỉ đồng ý cho người có trình độ vào, hạn chế người LĐ chân tay thì chúng tôi cũng đỡ vất vả trong việc quản lý an ninh trật tự ở địa bàn”, ông Hát cho biết.
Káp Thành Long
(Theo Thanh Niên)
Lao động nước ngoài tràn ngập Việt Nam: Chuyên gia làm việc... tay chân
Vài năm trở lại đây, khi các dự án khai thác quặng bauxite, sản xuất alumin bắt đầu triển khai ở Lâm Đồng và Đắk Nông thì hơn 1.000 lao động Trung Quốc (TQ) đã đến cao nguyên…
Nhà máy alumin Nhân Cơ - Vinacomin (nằm trên địa bàn xã Nhân Cơ, H.Đắk Rlấp, Đắk Nông) đang trong giai đoạn thi công dàn móng cọc, bao quanh công trường là hàng rào chắn. Một khẩu hiệu viết bằng hai thứ tiếng Việt và TQ: “An toàn sản xuất, người người có trách nhiệm, tuân thủ nội quy để đảm bảo an toàn” được treo trên hàng rào.
Theo ông Vũ Hải Việt, Phó trưởng phòng Tổ chức - lao động - chuẩn bị sản xuất thuộc BQL dự án Nhà máy alumin Nhân Cơ - Vinaconmin (chủ đầu tư), hiện 291 lao động TQ tham gia xây dựng nhà máy, chủ yếu là chuyên gia, công nhân kỹ thuật. Trong vài tháng tới, khi Nhà máy alumin Tân Rai (Lâm Đồng) hoàn thành, có gần 700 lao động TQ đang xây dựng nhà máy này sẽ đến Đắk Nông để bổ sung lực lượng xây dựng Nhà máy alumin Nhân Cơ - Vinaconmin, đưa tổng số lao động TQ ở đây lên xấp xỉ 1.000 người.
Theo ông Nguyễn Đức Nguyên, Phó giám đốc Sở LĐ-TB-XH Đắk Nông, khó có thể đánh giá chính xác việc nhà thầu sử dụng lao động phổ thông người nước ngoài hay không. Chẳng hạn, nhiều lao động TQ tại Nhà máy alumin Nhân Cơ có giấy tờ là cán bộ, công nhân kỹ thuật nhưng theo ghi nhận tại công trường họ chỉ thực hiện những phần việc giản đơn của lao động phổ thông.
Khi cơ quan chức năng thắc mắc thì nhà thầu cho rằng “không thuê được lao động phổ thông ở địa phương” hoặc “kỹ sư cũng có lúc phải đào đất”… Hiện nay, trong tổng số 391 lao động nước ngoài đang làm việc tại Đắk Nông thì có đến 275 người chưa được Sở LĐ-TB-XH cấp phép lao động; trong đó Nhà máy alumin Nhân Cơ - Vinacomin có 199 lao động.
Còn tại công trường xây dựng Nhà máy alumin Tân Rai (H.Bảo Lâm, Lâm Đồng), đến ngày 16.6 có 644 lao động TQ; trong đó 255 người là quản lý, kỹ sư, còn lại 389 người là công nhân đang làm việc. Cuối năm 2009, Sở LĐ-TB-XH Lâm Đồng đã xử phạt 45 triệu đồng đối với 6 nhà thầu tại công trường này vì vi phạm an toàn lao động và sử dụng một số lao động nước ngoài chưa được cấp GPLĐ.
Trao đổi với PV Thanh Niên, ông Nguyễn Đức Nguyên, Phó giám đốc Sở LĐ-TB-XH Đắk Nông, cho biết trong tỉnh còn có 100 lao động người nước ngoài đang làm việc ở 7 doanh nghiệp khác trong lĩnh vực thủy điện, chế biến gỗ, cồn sinh học… Theo ông Nguyên, có hiện tượng một số doanh nghiệp sử dụng lao động người nước ngoài đã không tuân thủ các quy định nhà nước, cố tình lách luật khi chỉ đăng ký lao động làm việc dưới 3 tháng nhằm trốn tránh các thủ tục và nghĩa vụ liên quan theo quy định tuyển dụng và quản lý người nước ngoài tại VN.
Công an vất vả hơn
Ông Lâm Trí Hy, Chủ tịch UBND xã Nhân Cơ (H.Đắk Rlấp, Đắk Nông), cho biết hiện có hơn 10 nhà hàng, khách sạn, quán nhậu… mọc lên để tiếp đón số lao động xuất hiện ngày càng đông đảo trên địa bàn. Từ giữa năm 2010, khi số lao động TQ có mặt lên đến hàng trăm người, nhiều quán xá đã bắt đầu trưng biển bằng hai thứ tiếng Việt và TQ.
Sắp tới, chúng tôi được biết số lao động TQ tăng lên cả ngàn người nên sẽ ảnh hưởng nhất định đến sinh hoạt, đời sống nhân dân địa phương; công tác quản lý trật tự trị an trên địa bàn sẽ nhiều việc hơn
Theo ông Hy, hiện chưa có vấn đề gì nổi cộm về an ninh trật tự tại địa phương do phần lớn lao động TQ mới sang, sinh hoạt khép kín trong các khu nhà ở riêng biệt, giao dịch với người dân địa phương còn ít. Tuy nhiên, ông Hy cũng tỏ ra lo lắng: “Sắp tới, chúng tôi được biết số lao động TQ tăng lên cả ngàn người nên sẽ ảnh hưởng nhất định đến sinh hoạt, đời sống nhân dân địa phương; công tác quản lý trật tự trị an trên địa bàn sẽ nhiều việc hơn”.
Trung tá Nguyễn Văn Vỵ, Phó trưởng Công an huyện Bảo Lâm, cho biết cơ quan chức năng đã phát hiện một số trường hợp phụ nữ VN sống chung với lao động TQ nhưng không đăng ký kết hôn. Có trường hợp như cô V. (30 tuổi, quê Gia Lai) cùng với một lao động TQ thuê nhà để sống với nhau như vợ chồng, không đăng ký kết hôn. Khi người TQ về nước, cô V... đành phải về quê. Ngoài ra, còn một số trường hợp tương tự như cô V. nhưng đã đi khỏi địa phương.
Trần Ngọc Quyền - Việt Anh - Gia Bình
(Theo Thanh Niên)
![[THẾ GIỚI VÔ HÌNH] - Mã nguồn vBulletin](images/misc/vbulletin4_logo.png){kind=logo}